Herhangi bir dilde sayıları öğrenmek, o dili konuşmanın temel yapı taşlarından biridir. Rusça sayı sistemi, Kiril alfabesinin benzersiz yapısı ve cinsiyete göre değişen formlarıyla, öğrenciler için hem zorlayıcı hem de büyüleyici bir konudur.
Günlük hayatta alışverişten telefon numaralarına, saatleri okumaktan yaş söylemeye kadar pek çok durumda karşımıza çıkan sayılar, Rusça öğrenme yolculuğunuzda size güven ve akıcılık kazandıracak en önemli araçlardan biridir. Bu kapsamlı rehber, Rusça sayı sisteminin tüm inceliklerini adım adım keşfetmenizi sağlayacak.
Rusça Sayı Sisteminin Temelleri
Rusça sayı sistemi, Kiril alfabesine dayanan benzersiz bir yapıya sahiptir. Temel sayılar 1'den 10'a kadar öğrenilerek başlanır ve bu sayılar cinsiyete göre değişiklik gösterebilir. Özellikle "bir" sayısı için:
| Cinsiyet | Rusça | Latin Harfleriyle | Telaffuz |
|---|---|---|---|
| Eril | один | odin | [a-DEEN] |
| Dişil | одна | odna | [ad-NA] |
| Nötr | одно | odno | [ad-NO] |
11'den 19'a kadar olan sayılar "-надцать" eki alırken, 20-90 arası onluk sayılar farklı kelimelerle ifade edilir. Bu sistemde vurgu ve yumuşak işaret (ь) kullanımı özel önem taşır.
Özel Ders Alanı
En İyi Rusça Öğretmenlerinden Ders Al
0'dan 10'a Kadar Olan Sayılar
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Telaffuz İpucu |
|---|---|---|---|
| 0 | ноль | nol' | İngilizce "no" gibi, sonunda yumuşak "l" |
| 1 | один | odin | Vurgu ikinci hecede: a-DEEN |
| 2 | два | dva | Tek heceli, açık "a" sesi |
| 3 | три | tri | Tek heceli, yuvarlanan "r" |
| 4 | четыре | chetyre | Vurgu ilk hecede: CHYE-tı-rye |
| 5 | пять | pyat' | Sondaki yumuşak işarete dikkat |
| 6 | шесть | shest' | "sh" sesi ile başlar |
| 7 | семь | sem' | Sondaki yumuşak "m" sesi |
| 8 | восемь | vosem' | VA-syem' şeklinde telaffuz |
| 9 | девять | devyat' | DYE-vyet' |
| 10 | десять | desyat' | DYE-syet' |
💡 Pratik İpucu
Rusça'daki sayıları öğrenirken, yumuşak işaret (ь) olan sayılarda son sesin yumuşadığını unutmayın. Örneğin, пять (5) ve семь (7) kelimelerinde son sesleri yumuşak telaffuz edin.
11'den 20'ye Kadar Olan Sayılar
11'den 19'a kadar olan sayılar, oluşumları bakımından İngilizcedeki "-teen" ekini çağrıştıran "-надцать" eki ile oluşturulur. Bu ek aslında "on üzerinde" anlamına gelir.
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Yapısı |
|---|---|---|---|
| 11 | одиннадцать | odinnadtsat' | один (1) + на + десять |
| 12 | двенадцать | dvenadtsat' | две (2) + на + десять |
| 13 | тринадцать | trinadtsat' | три (3) + на + десять |
| 14 | четырнадцать | chetyrnadtsat' | четыре (4) + на + десять |
| 15 | пятнадцать | pyatnadtsat' | пять (5) + на + десять |
| 16 | шестнадцать | shestnadtsat' | шесть (6) + на + десять |
| 17 | семнадцать | semnadtsat' | семь (7) + на + десять |
| 18 | восемнадцать | vosemnadtsat' | восемь (8) + на + десять |
| 19 | девятнадцать | devyatnadtsat' | девять (9) + на + десять |
| 20 | двадцать | dvadtsat' | два (2) + дцать (10) |
💡 Telaffuz İpucu
"-надцать" eki telaffuz edilirken genellikle "-NATS-ut" şeklinde duyulur. Vurgu çoğunlukla bu ektedir: одинНАдцать, двеНАдцать.
Onluk Sayılar (20, 30, 40 vb.)
Rusça'da onluk sayılar kendine özgü bir yapıya sahiptir. 20 ve 30 sayıları düzenli oluşum gösterirken, 40 tamamen farklı bir kelimedir. 50 ile 80 arasındaki sayılarda temel sayının bir formu ile -десят birleşimi görülür.
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Yapısı ve Telaffuz |
|---|---|---|---|
| 20 | двадцать | dvadtsat' | dva (2) + dtsat' | DVAT-sat' |
| 30 | тридцать | tridtsat' | tri (3) + dtsat' | TREET-sat' |
| 40 | сорок | sorok | Özel kelime | SO-rak |
| 50 | пятьдесят | pyat'desyat | pyat' (5) + desyat | pi-di-SYAT |
| 60 | шестьдесят | shest'desyat | shest' (6) + desyat | shiz-di-SYAT |
| 70 | семьдесят | sem'desyat | sem' (7) + desyat | sem-di-SYAT |
| 80 | восемьдесят | vosem'desyat | vosem' (8) + desyat | va-sem-di-SYAT |
| 90 | девяносто | devyanosto | Özel kelime | di-vi-NO-sta |
⚠️ Önemli Not
40 (сорок) ve 90 (девяносто) sayıları, diğer onluk sayılardan farklı yapıya sahiptir ve özel olarak öğrenilmelidir. Özellikle 90 sayısının sonunda -сто olduğuna dikkat edin, bu 100 anlamına gelen "сто" ile ilişkilidir.
21'den 99'a Kadar Olan Sayıların Oluşturulması
Rusça'da 21'den 99'a kadar olan sayılar, onluk ve birlik sayıların bir araya getirilmesiyle oluşturulur. Önce onluk sayı, sonra birlik sayı gelir ve aralarında bir boşluk bırakılır. Birlik sayı olarak один kullanıldığında, ismin cinsiyetine göre один/одна/одно şeklinde değişebilir.
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Açıklama |
|---|---|---|---|
| 21 | двадцать один | dvadtsat' odin | 20 + 1 |
| 32 | тридцать два | tridtsat' dva | 30 + 2 |
| 45 | сорок пять | sorok pyat' | 40 + 5 |
| 56 | пятьдесят шесть | pyat'desyat shest' | 50 + 6 |
| 67 | шестьдесят семь | shest'desyat sem' | 60 + 7 |
| 78 | семьдесят восемь | sem'desyat vosem' | 70 + 8 |
| 89 | восемьдесят девять | vosem'desyat devyat' | 80 + 9 |
| 99 | девяносто девять | devyanosto devyat' | 90 + 9 |
100'den 1000'e Kadar Olan Sayılar
Rusça'da yüzlük sayılar kendine özgü bir yapıya sahiptir. 100'den 900'e kadar olan sayılar farklı formatlar kullanır. Özellikle 100 (сто), 200 (двести), 300 (триста) ve 400 (четыреста) sayılarının yapıları birbirinden farklıdır.
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Yapısı |
|---|---|---|---|
| 100 | сто | sto | Temel kelime |
| 200 | двести | dvesti | два (2, dişil) + сти (100) |
| 300 | триста | trista | три (3) + ста (100) |
| 400 | четыреста | chetyresta | четыре (4) + ста (100) |
| 500 | пятьсот | pyat'sot | пять (5) + сот (100) |
| 600 | шестьсот | shest'sot | шесть (6) + сот (100) |
| 700 | семьсот | sem'sot | семь (7) + сот (100) |
| 800 | восемьсот | vosem'sot | восемь (8) + сот (100) |
| 900 | девятьсот | devyat'sot | девять (9) + сот (100) |
Yüzler basamağından sonra birler ve onlar basamakları için yukarıda öğrendiğimiz sayılar kullanılır. Örneğin:
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Yapısı |
|---|---|---|---|
| 101 | сто один | sto odin | 100 + 1 |
| 212 | двести двенадцать | dvesti dvenadtsat' | 200 + 12 |
| 345 | триста сорок пять | trista sorok pyat' | 300 + 40 + 5 |
| 777 | семьсот семьдесят семь | sem'sot sem'desyat sem' | 700 + 70 + 7 |
| 999 | девятьсот девяносто девять | devyat'sot devyanosto devyat' | 900 + 90 + 9 |
Büyük Sayılar (1000 ve Üzeri)
Rusça'da 1000 ve üzeri sayılar için yeni kelimeler kullanılır. Bu büyük sayılar, dil öğrenenler için ayrı bir zorluk oluşturabilir çünkü farklı durumlarda farklı çekim ekleri alırlar.
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Cinsiyet ve Çekim |
|---|---|---|---|
| 1.000 | тысяча | tysyacha | Dişil isim, farklı sayılarla çekimlenir |
| 1.000.000 | миллион | million | Eril isim |
| 1.000.000.000 | миллиард | milliard | Eril isim |
Rusça'da тысяча (bin) kelimesi, kendisinden önce gelen sayının değerine göre farklı çekim ekleri alır:
| Miktar | Rusça | Latin Harfleriyle | Açıklama |
|---|---|---|---|
| 1.000 | одна тысяча | odna tysyacha | Tekil nominatif (dişil) |
| 2.000 | две тысячи | dve tysyachi | Genitif tekil |
| 5.000 | пять тысяч | pyat' tysyach | Genitif çoğul |
💡 Çekim Kuralı
Büyük sayılarda çekim kalıbı:
- 1: Tekil nominatif (одна тысяча)
- 2, 3, 4: Genitif tekil (две/три/четыре тысячи)
- 5-20 ve тысяча ile biten sayılar: Genitif çoğul (пять тысяч, двадцать одна тысяча)
Örnek büyük sayılar:
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle |
|---|---|---|
| 1.234 | одна тысяча двести тридцать четыре | odna tysyacha dvesti tridtsat' chetyre |
| 5.678 | пять тысяч шестьсот семьдесят восемь | pyat' tysyach shest'sot sem'desyat vosem' |
| 1.000.000 | один миллион | odin million |
| 2.500.000 | два миллиона пятьсот тысяч | dva milliona pyat'sot tysyach |
Rusça Sıra Sayıları
Sıra sayıları (birinci, ikinci, üçüncü...) Rusça'da sıfat gibi davranır ve ismin cinsiyetine, sayısına ve durumuna göre çekimlenir. Temel sıra sayıları şunlardır:
| Sayı | Rusça (Eril) | Latin Harfleriyle | Yapısı |
|---|---|---|---|
| 1. | первый | pervyy | Düzensiz |
| 2. | второй | vtoroy | Düzensiz |
| 3. | третий | tretiy | Düzensiz |
| 4. | четвёртый | chetvyortyy | четыре → четвёр + -тый |
| 5. | пятый | pyatyy | пять + -ый |
| 10. | десятый | desyatyy | десять + -ый |
| 20. | двадцатый | dvadtsatyy | двадцать + -ый |
| 100. | сотый | sotyy | сто → сот + -ый |
Onlar + Birler şeklindeki sıra sayılarda, genellikle sadece son sayı sıra sayısı formuna dönüştürülür:
| Sayı | Rusça (Eril) | Latin Harfleriyle |
|---|---|---|
| 21. | двадцать первый | dvadtsat' pervyy |
| 32. | тридцать второй | tridtsat' vtoroy |
| 101. | сто первый | sto pervyy |
💡 Cinsiyet Uyumu
Sıra sayıları, ismin cinsiyetine göre değişir:
- Eril: первый (pervyy) - örn. первый день (ilk gün)
- Dişil: первая (pervaya) - örn. первая неделя (ilk hafta)
- Nötr: первое (pervoye) - örn. первое число (ayın ilk günü)
Rusça Sayıların Kullanımında Dikkat Edilmesi Gerekenler
İsimlerle Kullanımda Hal Çekimleri
Rusça'da sayılar isimlerle kullanıldığında, sayının değerine göre ismin hangi durumda olacağı değişir:
| Sayı | İsim Durumu | Örnek |
|---|---|---|
| 1 | Tekil Nominatif | один стол (bir masa) |
| 2, 3, 4 | Tekil Genitif | два стола (iki masa) |
| 5-20, 0 | Çoğul Genitif | пять столов (beş masa) |
| 21, 31, 41... | Tekil Nominatif | двадцать один стол (21 masa) |
| 22-24, 32-34... | Tekil Genitif | двадцать два стола (22 masa) |
| 25-30, 35-40... | Çoğul Genitif | двадцать пять столов (25 masa) |
Sayıların Vurgu ve Telaffuzunda Dikkat Edilecek Noktalar
Rusça sayıları doğru telaffuz etmek için vurgu noktalarını bilmek önemlidir. Bazı kritik vurgu noktaları:
- один (odin) - Vurgu ikinci hecede: o-DIN
- пять (pyat') - Vurgu tek hecede: PYAT'
- одиннадцать (odinnadtsat') - Vurgu ikinci hecede: o-DIN-na-tsat'
- двадцать (dvadtsat') - Vurgu ilk hecede: DVA-tsat'
- пятьдесят (pyat'desyat) - Vurgu son hecede: pyat'-di-SYAT
- тысяча (tysyacha) - Vurgu ilk hecede: TY-sya-cha
Günlük Hayatta Rusça Sayıların Kullanımı
Tarih ve Saat Belirtme
Rusça'da tarih ve saat belirtirken sayıların kullanımı:
| Kullanım | Rusça | Latin Harfleriyle | Türkçe Anlamı |
|---|---|---|---|
| Tam Tarih | десятое марта две тысячи двадцать пятого года | desyatoye marta dve tysyachi dvadtsat' pyatogo goda | 10 Mart 2025 |
| Gün | пятое число | pyatoye chislo | Ayın beşi |
| Tam Saat | три часа | tri chasa | Saat 3 |
| Saat ve Dakika | пять часов тридцать минут | pyat' chasov tridtsat' minut | 5:30 |
| Yarım Saat | половина второго | polovina vtorogo | 1:30 (İkincinin yarısı) |
Para Birimi ve Fiyat İfadeleri
Rusça'da para ve fiyat belirtirken sayıların kullanımı:
| Miktar | Rusça | Latin Harfleriyle |
|---|---|---|
| 1 Ruble | один рубль | odin rubl' |
| 2 Ruble | два рубля | dva rublya |
| 5 Ruble | пять рублей | pyat' rubley |
| 101 Ruble | сто один рубль | sto odin rubl' |
| 1 Kopek | одна копейка | odna kopeyka |
Telefon Numaraları
Rusya'da telefon numaraları genellikle her bir sayı tek tek okunarak söylenir. Örneğin:
+7 (495) 123-45-67 → плюс семь, четыре девять пять, один два три, четыре пять, шесть семь
Latin harfleriyle: plyus sem', chetyre devyat' pyat', odin dva tri, chetyre pyat', shest' sem'
💡 Pratik İpucu
Ruslar bazen telefon numaralarındaki tekrarlanan rakamları kısaltabilirler. Örneğin "33" yerine "тридцать три" değil, "три три" (üç üç) diyebilirler.
Yaş Belirtme
Rusça'da yaş belirtmek için dativ durumu kullanılır. "Мне (Bana) + sayı + лет/года/год (yıl)" yapısı kullanılır:
| Yaş | Rusça | Latin Harfleriyle | Yıl Formu |
|---|---|---|---|
| 1 yaşında | Мне один год | Mne odin god | год (tekil nominatif) |
| 2 yaşında | Мне два года | Mne dva goda | года (tekil genitif) |
| 5 yaşında | Мне пять лет | Mne pyat' let | лет (çoğul genitif) |
| 21 yaşında | Мне двадцать один год | Mne dvadtsat' odin god | год (tekil nominatif) |
| 32 yaşında | Мне тридцать два года | Mne tridtsat' dva goda | года (tekil genitif) |
⚠️ Önemli Kural
Yaş belirtirken kullanılan "yıl" kelimesinin üç formu vardır:
1 yaş için: год (god)
2, 3, 4 yaş için: года (goda)
5-20 arası ve 0 için: лет (let)
Sonra bu desen tekrarlanır: 21: год, 22-24: года, 25-30: лет vs.
Kesirli Sayılar ve Ondalıklar
Rusça'da kesirli sayılar ve ondalık sayılar şu şekilde ifade edilir:
| Sayı | Rusça | Latin Harfleriyle | Açıklama |
|---|---|---|---|
| 1/2 | одна вторая | odna vtoraya | Pay (dişil) + sıra sayı (dişil) |
| 1/4 | одна четвёртая | odna chetvyortaya | Pay (dişil) + sıra sayı (dişil) |
| 2/3 | две третьих | dve tret'ikh | Pay (dişil) + sıra sayı (çoğul genitif) |
| 3,5 | три целых пять десятых | tri tselykh pyat' desyatykh | 3 bütün 5/10 (ondalık gösterim) |
| 0,25 | ноль целых двадцать пять сотых | nol' tselykh dvadtsat' pyat' sotykh | 0 bütün 25/100 (ondalık gösterim) |
💡 Pratik İpucu
Rusça'da ondalık sayılar yazılırken virgül (,) kullanılır, nokta (.) değil. Yani 3.5 değil, 3,5 yazılır. Okunurken ise "целых" (bütün) kelimesi kullanılır.
Matematiksel İşlemler
Rusça'da matematiksel işlemler şu şekilde ifade edilir:
| İşlem | Rusça | Latin Harfleriyle | Örnek |
|---|---|---|---|
| Toplama (+) | плюс | plyus | 2 + 3 = пять (5) |
| Çıkarma (-) | минус | minus | 8 - 3 = пять (5) |
| Çarpma (×) | умножить на | umnozhit' na | 2 × 3 = шесть (6) |
| Bölme (÷) | разделить на | razdelit' na | 6 ÷ 2 = три (3) |
| Eşittir (=) | равно | ravno | 5 = 5 |
| Üs alma (^) | в степени | v stepeni | 2^3 = восемь (8) |
| Kök alma (√) | корень из | koren' iz | √9 = три (3) |
Matematiksel işlemler örnekleri:
- 2 + 2 = 4: Два плюс два равно четыре (Dva plyus dva ravno chetyre)
- 10 - 3 = 7: Десять минус три равно семь (Desyat' minus tri ravno sem')
- 5 × 4 = 20: Пять умножить на четыре равно двадцать (Pyat' umnozhit' na chetyre ravno dvadtsat')
- 12 ÷ 4 = 3: Двенадцать разделить на четыре равно три (Dvenadtsat' razdelit' na chetyre ravno tri)
Rusça Sayıları Öğrenme İpuçları ve Aktiviteler
Rusça sayıları etkili bir şekilde öğrenmek için bazı ipuçları ve aktiviteler:
1. Günlük Pratik
Çevrenizde gördüğünüz sayıları Rusça olarak söylemeyi alışkanlık haline getirin. Saat, fiyatlar, telefon numaraları gibi günlük hayatta karşılaştığınız sayıları sesli olarak Rusça ifade edin.
2. Görsel Hafıza Kartları
Her kartın bir yüzüne rakamı, diğer yüzüne Rusça yazılışını ve telaffuzunu yazarak hafıza kartları oluşturun. Düzenli tekrarlar yaparak kalıcı öğrenmeyi sağlayın.
3. Sayı Sayma Oyunları
1'den 100'e kadar Rusça sayarak başlayın ve zamanla daha karmaşık sayılara geçin. Sayma sırasında vurgu ve yumuşak sesler gibi telaffuz özelliklerine dikkat edin.
4. Müzik ve Şarkılar
Rusça sayı şarkıları dinleyin veya sayıları içeren Rusça şarkıları takip edin. Müzik, ritim ve melodiyle birlikte sayıları hatırlamayı kolaylaştırır.
5. Hesap Makinesi Alıştırmaları
Hesap makinesi kullanarak matematiksel işlemleri Rusça olarak söyleyin. Basit toplamalardan başlayarak daha karmaşık işlemlere geçin.
6. Uygulama ve Dijital Kaynaklar
Duolingo, Memrise, Babbel gibi dil öğrenme uygulamalarında sayılarla ilgili özel dersleri tamamlayın. Ayrıca "Russian Numbers" gibi özel uygulamaları da keşfedin.
⚠️ Yaygın Hatalar
Rusça sayıları öğrenirken dikkat edilmesi gereken yaygın hatalar:
- Cinsiyete göre değişen sayıların (özellikle "один/одна/одно") karıştırılması
- Yumuşak işaretlerin (ь) göz ardı edilmesi veya yanlış telaffuz edilmesi
- Vurguların yanlış yere konması (örneğin тЫсяча yerine тысЯча demek)
- İsimlerle sayı kullanırken isimlerin doğru çekimlendirilmemesi
- Büyük sayılarda binlerin çekimini karıştırmak (одна тысяча, две тысячи, пять тысяч)
Sayılar, bir dili gerçekten öğrenmek için temel yapı taşlarından biridir. Matematiksel hesaplamalardan günlük konuşmalara kadar hayatın her alanında kullanılan sayılar, Rusça dil becerilerinizi geliştirmenin anahtarıdır.
Düzenli pratikle ve doğru öğrenme stratejileriyle, Rusça sayı sistemini kısa sürede kavrayabilir ve akıcı bir şekilde kullanmaya başlayabilirsiniz.
Rusça Sayı Sistemini Profesyonel Eğitmenlerle Öğrenin!
Rusça sayı sistemini tam anlamıyla kavramak ve telaffuzunuzu mükemmelleştirmek için profesyonel eğitmenlerimizden yardım alın. Bireysel ihtiyaçlarınıza uygun olarak tasarlanmış derslerle, Rusça'yı daha hızlı ve etkili öğrenin.
Nativ Rusça konuşan eğitmenlerimiz sayesinde doğru telaffuz ve otantik dil pratiği yapma fırsatı yakalayın!
Bu kapsamlı rehber, Rusça sayı sistemini her yönüyle anlamanıza ve günlük hayatta kullanabilmenize yardımcı olmak üzere tasarlanmıştır.
Görüşlerinizi Bizimle Paylaşın (0)