Go Oyununun Özellikleri

Zeka oyunu denince birçok kişinin aklına gelen ilk oyun satrançtır. Satrancın dünya genelinde en popüler zeka/strateji oyunu olduğunu söyleyebiliriz. Bu yazıda ise özellikle Uzakdoğu ülkelerinde satrançtan çok daha popüler bir oyun olan Go hakkında bilgilendirme yapacağım.

Yaklaşık 4000 yıllık bir geçmişi olan Go oyunu ilk olarak Çin'de ortaya çıkmış, yüzyıllar sonra Kore ve Japonya'da yayılmaya başlamıştır. Uzakdoğu ülkelerinde Go sadece bir oyun olarak kabul edilmez. Bir yandan savaşçıları eğiten bir dövüş sanatı, diğer yandan filozoflar için sorgulama ve muhakeme sanatıdır. Go oyunu edebiyat eserlerinde sıklıkla karşımıza çıkar. Bunun en bilinen örneği Trevanian'ın Şibumi romanıdır. Bu roman Go oyununun batı ülkelerinde popülerlik kazanmasına aracı olmuştur. Go taşlarının ve tahtalarının tasarımı da ayrı bir sanat kolu haline gelmiştir. Japonya, Go oyununun en popüler olduğu ülkedir. Burada büyük şirketlerin yöneticileri arasında birçok Go ustası bulunur.

Go, temel olarak "goban" adı verilen tahta üzerinde siyah ve beyaz taşlarla oynanır. Resmi Go oyunları 19x19 luk goban üzerinde 181 siyah ve 180 beyaz taş ile oynanır. Bunun yanında 9x9 ve 13x13 boyutlarındaki tahtalar da özellikle oyunu yeni öğrenmeye çalışan kişilerin eğitimi için kullanılmaktadır. Bu eğitim sürecini sabır ve disiplinle tamamlayan kişiler 19x19 luk "gerçek" oyunda mücadele etmeye hazır hale gelir.

Go oyununda 10^170 pozisyon ve 10^397 farklı oyun olasılığı vardır. Bu, bir satranç oyunundaki pozisyon ve oyun sayısından çok daha büyüktür ve olabildiğince karmaşık ve gizemli bir dünya sunar. Bu sonsuz karmaşıklıkta başarılı olabilmek için analitik düşünme yeteneğinin yanında güçlü sezgilere de sahip olmanız gerekir.

19x19 luk tahtada yer alan 19 yatay ve 19 dikey çizgiden ötürü 361 tane kesişim noktası vardır. Hamleler de bu kesişim noktalarına yapılır. Go oyununda temel amaç, rakibinizden daha çok alana sahip olmaktır. Oyun sırasında bir veya birden fazla taş, çevresindeki tüm açık noktalar kapatılarak esir alınabilir. Bu şekilde çevresi kapatılan taşlar ölür. Rakibinin taşlarını öldüren ve daha çok alan çevreleyen bir oyuncu puanlar kazanır. Yine satrançtan farklı olarak taşlar hiçbir şekilde hareket etmezler ve esir alınmadıkları takdirde oyun sonuna dek tahtada kalırlar.

İnsan beyninin sağ ve sol yarımkürelerden oluştuğunu biliyoruz. Sol yarımküre mantıksal ve analitik düşünme ile, sağ yarımküre sezgisel ve yaratıcı/artistik düşünme ile ilişkilidir. Yapılan araştırmalar Go oyununun beynin her iki bölgesini de aynı anda çalıştırdığını kanıtlamıştır.

Oyunu öğrenmeye başlamak için erken yaşlar tavsiye edilse de bu oyunu oynamaya hemen her yaşta başlayabilirsiniz. Ülkemizde İstanbul, Ankara ve İzmir'de bu oyunla ilgilenenlerin kurmuş olduğu topluluklar mevcuttur. Ayrıca internet üzerinde Go öğrenebileceğiniz/oynayabileceğiniz pek çok site bulunmaktadır.

Matematik Öğretmeni - Engin Hoca