Ünlü Matematikçiler-Thales

Thales kimdir?

Matematik ve Geometri alanında büyük adımlar atmış bilim insanı Thales, Mısır tarihinin ilk Matematikçisidir. Aynı zamanda Hz. İsa’dan önce yaşamış 7 büyük bilim adamından birisidir. Özellikle geometri alanında çalışmalar yapıp buldukları ve öğrendiklerini Yunanlılara tanıtmıştır. M.Ö. 624 ile M.Ö. 547 tarihleri arasında yaşamıştır. Doğum ve ölüm yeri Miletos olarak kabul edilir. Miletos okulunun da kurucusu sayılır. Günümüze kadar gelmiş yazılı bir eseri bulunmamakla beraber, öğrencileri vasıtası ile birçok bilgiyi matematik tarihine aktarmıştır.

Aristo ve Eudeme’nin eserlerine ithafen astronomi ve matematiğin kurucusu kabul edilir. Yaşadığı dönemlerde sayısız araştırma ve buluşa imzasını atmıştır.Thales M.Ö. 28 Mayıs 585 tarihinde Atina’da vuku bulan güneş tutulmasını önceden haber vererek Astronomi’de büyük bir ün kazanmıştır. Matematikte bulduğu olaylar ise şöyle sıralanır;

• Çap bir çemberi iki eşit parçaya böler.
• Tabanı ve bu tabana komşu olarak verilmiş iki açı sayesinde bir üçgen çizilebileceği.
• Bir ikizkenar üçgenin taban açıları birbirine eşittir.
• Birbirini kesen iki doğrunun oluşturmuş olduğu ters açılar birbirine eşittir.
• Köşesi çemberin bir noktasında olup çapı gören açı, dik açıdır.

Thales bu bilgilere ve teoremlere ise çok sayıda yaptığı Mısır ve Babil ziyaretlerinde görüştüğü kahinler,katipler ve rahipler sayesinde ulaşmıştır. Thales bu bilgilere ek olarak günümüzde saçma kabul edilen bazı bilgileri de öne sürmüştür. Mesela yeryüzünün suyun altında durduğunu ve tahta parçası gibi suyun üzerinde olduğunu söylemiştir.

Miletos

Kaynaklar Thales’in Miletos okulunda Pisagor, Anaxımandros, Anaximenes gibi bilim insanlarını yetiştirdiğini doğrulamaktadır. Miletos ise bugün Aydın ilimizde bulunmaktadır. Öğrencileri ile beraber doğa olaylarını çok iyi gözlemleyip araştırdıkları bilinmektedir. Thales doğa olayları sayesinde yön bulma olaylarını da araştırmış hatta günümüzde kullanılan navigasyonların oluşumunda büyük etki bırakmıştır. Thales Mısır'dayken piramitlerin yüksekliğini hesaplamanın yolunu araştırmış ve keşfetmiştir. Piramitlerin gölge boylarının piramide tam eşit olduğu anı bulup gölge ile ölçüm yapmıştır.

Thales geometrik oranlar ilkesini ispatlamıştır ve günümüzde halen kullanılmaktadır. Bunu “Paraleller homolog orantılı doğru parçalarını iki sekant üzerinde keserler.” diyerek açıklamıştır. Piramidin durumu göz önüne alınırsa paraleller güneşin ışınlarıydı. Sekantlar ise asadan ve piramidin yüksekliğinden geçen çekül doğrultularıydı.Burada bulunan dört bilgiden (asanın gölgesi,asanın yüksekliği,piramidin gölgesi) ilk üçü bilinmekteydi ve orantıların sırrı sayesinde dördüncüsü de rahatlıkla bulunmaktaydı.

Ölümü, Diogenes Laertius’a göre, bir jimnasyumda yarışmaları seyrederken, sıcaktan, susuzluktan ve zayıflıktan olmuştur. Hayatı boyunca sayısız arştırmalar yapıp bu araştırmalarını günümüzde bile kullanılan teoremlerle süslemiştir.