Ünlü Matematikçiler- Ali Kuşçu Kimdir? Matematiğe Neler Kazandırmıştır?

En ünlü matematikçiler Baire, Isaac Newton, David Hilbert olarak sıralanabilir. Bunun yanında Ali Kuşçu da en ünlü matematikçilerdendir. Peki matematik nedir? Matematik, kısaca açıklamak gerekirse nesnelerin şekillerini sayma ve ölçme, ifade etme gibi temel uygulamalardan gelişmekten gelen yapı, düzen ve ilişki bilimi olarak açıklanabilir.

Matematik, olguları ve normları modellemek için bilimde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bu, deneysel yasalaştırılmış maddelerden nicel tahminlerin çıkarılmasını sağlar. Mesela, Newton'un yerçekimi kuralını matematikle ilgili hesaplamayla birleştirerek gezegenlerin hareketi yüksek doğrulukla tahmin edilebilmiştir.

Matematiksel olgunun herhangi bir deneyden bağımsız olması, bu tür tahminlerin doğruluğunun sadece modelin gerçekliği anlatmak için yeterliliğine bağlı olduğunu açıklar. Bu yüzden, bazı doğru olmayan varsayımlar ortaya atıldığında ya da ortaya çıktığında; bu, matematiğin doğru olmadığı değil, modelin iyileştirilmesi veya değiştirilmesi durumunun gerektiği anlamına gelir.

Mesela, Merkür'ün günberi teoremi Newton'un yer çekimi kuramı ile açıklanamaz. Ancak Einstein'ın genel görelilik kuramıyla oldukça yerinde bir şekilde anlatılabilir. Einstein'ın teorisinin bu deneysel doğrulaması, Newton'un yerçekimi kuralının (günlük yaşamda hala oldukça doğru olan) yalnızca bir yakınlık olduğunu göstermektedir.

Matematiğin Alanları

Matematik, doğa bilimleri, mühendislik, tıp, finans, bilgisayar bilimi ve sosyal bilimler içinde olmak üzere birçok konuda gereklidir. İstatistik ve oyun teorisi gibi matematiğin bazı alanları, uygulamalarıyla doğrudan bağlantılı olarak geliştirilir ve genellikle uygulamalı matematik adı altında gruplandırılır. Diğer matematiksel konular, herhangi bir uygulamadan bağımsız olarak geliştirilir.

Matematik pek çok alanda kullanılabilmesi ve aslında bu kullanımın da oldukça gerekli, zorunlu olduğu sebebiyle hala iyi bir şekilde öğrenilmesi gereken bir bilim dalıdır. Matematik bir bilimdir ve doğru uygulandığında oldukça verimli sonuçların alınabildiği bir bilimdir. Matematiğin alt dallarında yatan diğer dallar ise matematiğe hizmet eder. Bir matematikçi olmak da kolay değildir. Ali Kuşçu önemli bir matematikçidir.

Ali Kuşçu Kimdir?
 

Ali Kuşçu matematikçi, dilbilimci ve astronomdur. Oldukça dikkat çekici bir hayatı olduğu için hayatı pek çok kişi tarafından araştırılmaya devam etmektedir.

Ali Kuşçu 1403 senesinde günümüzde bugün Özbekistan'da yer alan Semerkant'ta bilinmeyen bir tarihte doğdu. Ali Kuşçu diye tanınan matematikçinin tam olarak ismi, Alâeddin Ali bin Muhammed el-Kuşçu'dur. Ailesi bu soyadını, o dönemde Uluğ Bey'in doğancı başı olan babası Muhammed'in resmî unvanından almıştır.

Ali Kuşçu, Bursalı Kadızade Rumi, Giyaseddin Cemşid ve Muinuddin Kaşi'nin verdiği derslere, kurslara katıldı. İran'ın Kirman şehrine taşındı ve orada Umman denizindeki fırtınalar hakkında bazı bilgilendirmeler ve araştırmalar yaptı. Kirman'da Hall-ü Eşkal-i Kamer ve Şerh-i Tecrid'i okudu ve bitirdi. Herat'a taşınarak Molla Cami'ye astronomi kursları verdi. Herat'ta bir süre öğretmenlik, hocalık yaptıktan hemen sonra Semerkant’a geri dönerek ay ile ilgili eserlerini Uluğ Bey'e anlattı ve gösterdi. Eserlere hayran kalan Uluğ Bey, eserin tamamını ayakta okudu. Uluğ Bey onu o zamanda "Semerkant Rasathanesi" olarak bilinen Uluğ Bey Rasathanesi'ne atadı. Uluğ Bey öldürülünceye kadar orada çalıştı.

Uluğ Bey'in ölümünden sonra Herat, Taşkent ve son olarak da İran'ın Tebriz şehrine gitti. Tebriz'de iken Akkoyunlu Hanı Uzun Hasan, onu Fatih Sultan Mehmet’e yaklaşık olarak 1470 yıllarında vekil olarak gönderdi. O zamanlarda Herat'ta Sultan Baykara hüküm sürmüş ve domine etmiş, ancak Kuşçu, Fatih Sultan Mehmet’in ilim ve bilim insanlarına ve aydınlara karşı hareketlerinden dolayı Herat'tan ziyade İstanbul'u tercih etmiştir ve istemiştir.

Ali Kuşçu İstanbul'a geldiğinde torunu Kutbuddin Muhammed'in daha sonradan büyük bir matematikçi ve astronom olmasını beklediği bir oğlu (Mirim Çelebi) vardı. Kuşçu, kurslarını ve aldığı dersleri İstanbul'da ilerletti. Adududdîn İci'nin dilbilim konusundaki ilk eseri olan Fâi'de fî el-vad adlı ünlü çalışması hakkında ‘Şerh el-risâlat el-vad'iyye’ yazdı.

Ali kuşçu hakkında daha detaylı bilgi için Ali kuşçu - vikipedi sayfasının incelemenizi tavsiye ederiz.

Ali Kuşçu’nun Çalışmaları
 

Kuşçu'nun çalışmaları, bilim camiasında oldukça büyük yankı uyandırdı. Eserin dünyanın her yerindeki el yazısı kütüphanelerinde binlerce kopyası bulunmaktadır. Ali Kuşçu daha sonra Nasirüddin et-Tusi'nin ‘el-Tecrîd fî 'ilm el-kelâm’ adlı eserindeki "Şerh el-tecrid"i bitirdi. O esere ilim camiasında "Şerh-i cedid" denir. İslam ülkelerinde metafizik, fizik, optik ve matematik hakkında yapılmış en önemli felsefi eser olarak kabul edilmektedir.

Ali Kuşçu, Astronominin Felsefeye Bağlılığına Dair isimli çalışmasında Aristoteles fiziğini reddederek doğal felsefeyi İslam astronomisinden sonuna kadar ayırarak astronominin salt ampirik ve matematiksel bir bilim olmasını sağlamıştır.

Bu konu hakkında Dünya fikrini araştırırken, Aristoteles'in sabit bir Dünya kavramına alternatifleri keşfetmesine izin vermiştir. Kuyruklu yıldızlar üzerindeki gözlemleri ve araştırmalarıyla Dünya'nın dönüşüne dair ampirik kanıtlar buldu ve spekülatif felsefenin yanı sıra ampirizm temelinde hareket eden Dünya teorisinin, sabit Dünya teorisi kadar doğru olduğu kanısına vardı. Ali Kuşçu ayrıca Nasir al-Din al-Tusi'nin gezegen modelini geliştirdi ve Merkür için alternatif bir gezegen modeli sundu.

Matematik bilimi görüldüğü üzere doğru uygulanıldığında ve zaman, vakit, emek ayrıldığında yeryüzünde bulunan ve doğru kabul ettiğimiz yasalardan çok daha farklı yasalar ortaya koymaktadır. Ali Kuşçu da bunun en etkili örneklerinden biridir. Görüldüğü gibi Ali Kuşçu hayatını matematiğe adamıştır. Ve bu adanmışlık ve merak sonucun sadece ülkesine değil, dünyaya da çok değerli şeyler kazandırmış, bilimin gelişmesine katkı sağlamıştır.

Bilimde acımasız olan bir diğer konu ise hayatınızı adadığınız ve içinden bulunmayanı bulmaya çalıştığınız, bu bilim havuzunda yaptığınız en ufak bir değişiklik ya da buluş size çok büyük emeklere mal olabiliyor. Fakat neredeyse tüm hayatınızı adadığınız bu uğraş sonucunda aldığınız en ufak bir sonuç, bilim camiasında sükse yaratmayabilir ya da çok fazla bir şeyleri değiştirmeyebilir. Fakat matematik biliminin ilerlemesi de diğer birçok bilimler gibi kümülatiftir yani yığılarak ilerler. Bir önceki buluştan ya da çalışmadan aldığımız sonucun bir diğer çalışmasının sonucuyla buluşması gibi ilerleyerek yıllar içinde bir dağ oluşturur ve bilim böylelikle ilerlemiş olur.

Matematik biliminin bu şekilde kümülatif ilerlemesine Ali Kuşçu da büyük ölçüde katkı sağlamıştır. Sadece matematik biliminin ilerlemesine değil, yaptığı çalışmalar sonucu ilerlettiği ve oldukça önemli bilgiler kattığı diğer alanlar da olmuştur. Ali Kuşçu hayatı boyunca kendini bilime ve araştırmaya adamıştır bu nedenle sadece tek bir alanda değil birçok alanda yani multidisipliner dediğimiz konularda onun ismini görebiliriz. Bu da onun hayatı boyunca kendi adanmışlığının ve emeklerinin bir sonucudur.

Sık Sorulan Sorular

Ali Kuşçu Kimdir?

Matematikçi olmasının yanında dilbilimci ve astronom olarak adını tarihe yazdırmıştır. Çoğunlukla matematik alanında yaptığı çalışmalar yapmıştır.

Ali Kuşçu’nun En Önemli Eserleri

Yaptığı bütün çalışmalar alanına katlamasını yanı sıra Fatih’e sunulduğu ‘Fethiye’ isimli astronomi kitabı önemli bir çalışmasıdır. Ayrıca Risale-Fi’l Hey ve Şerh-i Tici Uluğ Bey eserleri de bilindik eserleri arasındadır.

Ali Kuşçu’nun Yaptığı Çalışmalar Nelerdir?

Birçok faaliyeti ile ön plana çıkmakta olan Ali Kuşçu; güneş saati tasarlamış, İstanbul’un boylam ve enlem derecelerini tespit etmiştir. Ayrıca Dünyada Ay’ın haritasını çıkarmıştır. Uzay alanında da aktif bir çalışma sürdürmüş ve bu çalışmalarını duyurmayı başarmıştır.