Sakın Hata Yapıyım Deme!

Her insan hata yapar deriz. Ya öğrenciler? Onların hata yapma gibi bir lüksleri yok dimi? Peki hata yaparak doğruya ulaşan öğrenci daha iyi öğrenir desem nasıl bir tepki verirsiniz?

Öğrencilere bir hata yapmalarının hemen ardından hatalarını bulmaları ve düzeltmeleri için bir fırsat tanımanın öğrenme motivasyonlarında pozitif bir etkisi vardır. Aynı zamanda hataların temel nedenlerini ve kaynaklarını bulmayı öğrenmek öğrencinin kavramsal anlayışını da geliştirir.

Örneğin matematik dersinde konuyu tamamen anlamak yerine öğrenciler sadece belirli problemleri çözmek için yazılmış belirli çözme yöntemleri öğrenirler. Ama eğer öğrenciler hatalarının kaynaklarına bakmaya başlarsa konuyu anlama seviyeleri bilinen çözüm yollarından bağımsız olarak artar. Böyle öğrenilen bilgiler daha kalıcı olur ve kolaylıkla başka alanlara da aktarılabilir.

Yapılan bir araştırmada 32 öğrenci üzerinde deneme yanılma ile ezberleme yöntemlerini kullanarak bazı kelime çiftlerini ezberlemelerini istedi. Bir grup öğrenci kelimeleri ezberlerken bir grup öğrenci ise deneme yanılma yöntemi ile çalıştı. Deneme yanılma yönteminde ilk kelime gösterilerek ikinci kelimenin ne olabileceği soruldu. Yanlış bir cevap verildiğinde ise doğru cevaba ne kadar yakın olduğu konusunda geri bildirim verildi. Bu şekilde kelimeler öğrenildikten (!) sonra 10 dakika ara verilip tekrar kelimeleri söylemeleri istendi. Ezberleme yöntemini kullananlar %54’lük bir hatırlama sağlarken deneme yanılma yöntemini kullananlar %65’lik bir hatırlama oranı ortaya koydu (ogrenmen.com).

Üç çeşit hata vardır. Dikkatsizlikten dolayı oluşan hatalar, sistematik hatalar ve yanlış anlamaktan kaynaklı hatalar. Hataların temel nedenlerinin birçok kaynağı olabilir. Öğrencilere sadece hata yaptıklarını söylemek yeterli değildir. Aynı zamanda hatanın nedenlerine dair geri dönüş de vermek gereklidir. Bu temel neden incelemeleri bireysel destek ile birleştiğinde öğrencilerin düşünme biçimlerini değiştirip aynı hataları tekrarlamalarını engellemek için en ideal ortam oluşturmak gerekir.

Bırakalım öğrenciler hata yapsınlar, yanılsınlar. En kalıcı öğrenme yöntemlerinden biri olan deneme yanılma ile öğrensinler. Biz veliler ve öğretmenler olarak, onlar öğrenme yolculuğunu yaparken onlara gidecekleri yolu çizmeyelim! Bizler yollarına ipuçları bırakalım, merak uyandıralım. Onlar zaten kendileri için en doğru yolu bulacaklardır.

Matematik Öğretmeni – Furkan Tayfur