Okuma Yazma Nasıl Öğretilir? Ses Temelli Cümle Yöntemi Nedir?

OKUMA YAZMAYI NASIL Öğretilir?

“ Nedir Bu Ses Temelli Cümle Yöntemi? ”

Ülkemizde 2004-2005 yılında pilot olarak uygulanıp 2005-2006 yılında tüm ülkede uygulanan ve hala 1.sınıf öğrencilere okuma-yazma öğretmek için kullandığımız yöntemdir.

Hatırlarsanız bizler fişler ve hece tabloları ile okuma yazmayı öğrenmiştik ve neredeyse yıl sonuna kadar tüm harfleri anca bitirip tam anlamıyla okur-yazar hale gelebiliyorduk. Hece tablolarını ezberlememiz gerekiyordu.

Öncelikle hayatımızın doğal akışında yer alan kısa cümleleri örneğin; Ali ata bak.

Bu kısa cümleleri öncelikle sözcüklerine parçalayıp (Ali-ata-bak), daha sonra hecelerine ayırıp (A-li) ( a-ta) (bak) heceleri öğretip son aşama olarak harfleri sezdirmek için harflerine ayrılıyordu.

A-l-i a-t-a b-a-k

Bu şekilde çocuklara harfler öğretiliyordu. Öğrenilen bu harflerle de yeni heceler, yeni sözcükler ve yeni cümleler oluşturuluyordu. Görüldüğü gibi okuma yazma öğretimi bu yöntemle uzun zaman alıyordu.

Şuan kullanılan Ses Temelli Cümle Yönteminde ise okuma yazma öğretimini 3-4 ay gibi kısa bir sürede halledebiliyoruz. Nasıl mı?

Ses Temelli Cümle Yöntemi şöyle:

• Çocuklara müfredatta kullanım sıklığına göre öncelik sırasına dizilmiş harf gruplarında bulunan sesleri (harfleri) birer birer hissettirerek öğretmekle başlıyoruz.( Elakin-omutüy-örıdsb-zçgşcp-hvğfj ) İlk harf grubumuz olan ELAKİN seslerinde e ve l seslerini öğrettikten sonra bunları birleştirerek anlamlı heceler oluşturuyoruz. (el, le, elle).
   
• Öğrendiğimiz her yeni sesle anlamlı heceler ve sözcükler oluşturmaya devam ediyoruz. (la, al,Ela, Lale)
   
• Daha sonra öğrettiğimiz ses sayısını artırdıkça hece ve sözcük hazinemizi genişletip cümleler oluşturuyoruz. (Ela ile Lale el ele)

Bu yöntemde öğrenci sesleri birleştirme mantığını kavradıktan sonra -bu kavrayış genel anlamda ilk harf grubunda tamamlanıyor- her yeni öğrendiği sesi bir önceki öğrendikleriyle birleştirerek hızlıca okumayı sökmüş oluyor. Birleştirme mantığını kavrayamayan çocuklar olmuyor değil bunlar biraz zorlanabiliyor ama. Bu sistem de çoğu öğrenci bir önceki sisteme göre daha hızlı ve heceleri ezberlemeye gerek kalmadan pratik bir şekilde öğreniyor.

Basitçe bir karşılaştırma yaptığımızda,

Eski yöntemde : Cümleden sözcüğe sözcükten hecelere ve hecelerden harflere şeklinde bütünden parçaya doğru öğrenme sağlarken,
(CÜMLE-SÖZCÜK-HECE-HARF)

Ses temelli cümle yönteminde : Seslerden hecelere,hecelerden sözcüklere, sözcüklerden cümlelere şeklinde parçadan bütüne doğru öğrenim gerçekleşiyor.
(SES(harf)-HECE-SÖZCÜK-CÜMLE)

Sınıf Öğretmeni - Süheyla Hoca