Öğrencilerin Akademik Başarısızlıkları Altında Yatan Sebebler Nelerdir?

Öğrencilerin akademik başarısızlıkları altında yatan birçok etken bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi de şüphesiz öğrencinin psikolojisidir. Sosyal bir varlık olarak insanı duygularından izole olarak düşünmek imkansızdır. Eğitim hayatı boyunca birçok çocuk ve genç bazen kendilerini yetersiz ve değersiz hisseder. Özellikle baskı altında kalan öğrencilerde bu durum daha çok görülmektedir. Örneğin üniversite sınavlarına hazırlanan öğrenciler bu baskıyı çok fazla hissetmekte ve maalesef liseye hazırlanan öğrencilerde de sınav hazırlık süreci psikolojik olarak daha ağır geçmektedir. Baskı altındaki öğrencide kaygı, stres, depresyon, yeme bozuklukları, uyku problemleri, motivasyon eksikliği gibi sorunlar ortaya çıkabilir. Öğrenciyi olumsuz anlamda etkileyen faktörlerin başında olumsuz otomatik düşünceler gelmektedir.

Peki nedir bu otomatik düşünceler?

Bireyin yaşamında kendiliğinden ve aniden ortaya çıkan, birey tarafından analiz edilmeden doğru olarak kabul edilen, içselleştirilmiş inanç kalıplara otomatik düşünce denir. Bu inanç kalıpları hayatımız boyunca duygu ve davranışlarımızı yönlendirir. Dolayısıyla doğru kararlar almamızda bizlere engel olabilir. Öğrencilerin de eğitim hayatları boyunca onları olumsuz etkileyen otomatik düşünceleri olabilmektedir. Bunlar öğrenci psikolojisini ve başarısını olumsuz yönde etkileyen işlevsel olmayan düşünce kalıplarıdır. Örneğin “Sınavı geçemeyeceğim.”, “Ben başarısızım.”, “Her şeyde başarısız oluyorum.’’ “Ne kadar çalışsam da olmuyor ve olmayacak.” gibi düşünceler otomatik olumsuz düşünceler öğrencinin kendine güvenini zedelemekte ve başarısının önünde bir engel olarak durmaktadır. Halbuki kişinin kendisi olmaktan memnun olması, kendisi ve çevresiyle barışık olması gerekir ki bu özgüveni tam bir birey demektir. Bebeklik ve çocukluktaki olumsuz yaşantılar, ihmal, istismar, baskı, fiziksel ceza, mükemmeliyetçilik, sürekli eleştiride bulunulması ve aşırı korumacı tutumlar bireyin özgüvenini olumsuz yönde etkileyen faktörlerdir.

Özgüven Eksikliği Öğrencilerin Yaşadığı Sıkıntılar Nelerdir?

Özgüveni olmayan öğrenci sınıfta söz almaktan çekinir, çevresine karşı merakı azdır, uyum problemi yaşar, yeteneklerini keşfedemez, kendisini iyi ifade edemez, yoğun bir şekilde performans kaygısı taşır. Bunların sonucunda da okul hayatında başarısızlık yaşar ve ilerleyen hayatında bu davranış ve tutumları devam ederek kişinin iyice içinden çıkılmaz bir durum içinde yer almasına sebep olur. Ebeveyn ve öğretmen işbirliği ile çocuktaki özgüven eksikliği ortadan kaldırmak ya da en aza indirmek mümkündür. Çocuğu karşılıksız sevmek ve ona saygı duymak, çocuğun ayrı bir birey olduğunu unutmamak, çocukların kendilerini keşfetmeleri için fırsatlar yaratmak, kendi kararlarını almalarına olanak vermek ve onları cesaretlendirmek gerekmektedir.

Matematik Öğretmeni ve Eğitim Koçu - Birol Macit