IB Sınavı Nedir, İB Diploması Ne İşe Yarar?

Özellikle yüksekleri hedefleyen öğrencilerin çoğu, mesleğini daha ileriye götürebilme adına yurtdışında bir eğitim hayal ediyor. Bunun için üniversiteyi bekleyen lise öğrencileri için çok önemli bir program uygulanıyor: İB sınavı… Yani aslında bu anlama geliyor; sınav sayesinde uluslararası geçerliliğe sahip bir diplomayı almak için üniversiteyi beklemenize gerek yok.

İsviçre merkezli uygulanan bu sınav sistemi 3 ila 19 yaş arasındaki genç bireylere fırsatlar sunuyor. Fakat bu sadece bir yabancı dil yeterlilik sınavı değil. Buna; gerçekten başarıya odaklanan öğrenciler için “bir yaşam biçimi belirleme” sınavı diyebilirim. Çünkü bu sınavlar, yaş gruplarına göre farklı kategorilere ayrılıyor ve bir eğitim sisteminin içine dahil olmayı gerektiriyor. Üniversitelerin öğrenci seçerken en önem verdiği değerlerden biri olan İB diplomasını alma o kadar da koy değil. Disiplinli bir çalışma ve beraberinde başarının hiç düşmemesi gerekiyor.

IB Sınavı Nedir?
 

Pek çoğumuz, yeterlilik sınavlarının ABD ya da İngiltere merkezli yapıldığını biliyoruz. Ancak bu sınav İsviçre merkezli uygulanıyor. Uluslararası Bakalorya (International Baccalaureate) programının kısaltmasını ifade ediyor. Aslında Türkiye’de 1980 öncesinde uygulanan sınavlardan biriydi, İB sınavı. Türkiye’deki karşılığı “olgunluk sınavı” olarak kullanılıyordu. Öğrencilerdeki olgunluk düzeyini belirleyip onları yeteneklerine göre tam donanımlı hale getirmeyi amaçlayan bir sınavdır. Üstelik bu sınav sadece başarılı olup diploma alma anlamına gelmiyor. Bu bir eğitim sistemine dahil olmayı gerektiriyor. Çünkü bu programa dahil olmayı hak eden öğrenciler, eğitimlerinin yanında bu müfredatı öğreniyor.

Bu bilgiler ışığında; tek başına bir sınavdan ya da diplomadan bahsetmek doğru değildir. Bu bir sistemdir ve kendi içinde 4 ayrı dala ayrılıyor. İstediğiniz zaman istediğiniz sıklıkla girebileceğiniz bir sınav ve program da değildir. Yaşınıza uygun ve doğru yolları uygulayarak programa başvurmalısınız. Çünkü her programın amacı ve sonucu farklıdır.

İB programının 4 farklı kategorisi var. Bunlar şöyle:

• Primary Years (Başlangıç): 3-12 yaş arası çocukları kapsıyor.
   
• Middle Years (Orta): 11-16 yaş arası bireyleri dahil ediyor.
   
• Carrer Related (Kariyer odaklı): 16-19 yaş arası bireylerin mesleki beceriler kazandırarak eğitiyor.
   
• Diploma Programme: Adından da anlaşılacağı gibi diploma programı. Yine 16-19 yaş arasındaki bireyler İB diploması alabiliyorlar.
   

IB Diploması Ne İşe Yarar?
 

Uluslararası Bakalorya sınavında başarılı olma tek başına yeterli değildir. Bu İB müfredatına dahil olup, başarılı şekilde tamamlama için de yüksek beceri gerekiyor. Çünkü klasik lise eğitimi dışında, gerçek dünyaya uygun aksiyonları almayı öğretiyor. Eğitimin İngilizce olması, zaten öğrencinin uluslararası düzeye hazırlanmasındaki en önemli faktör. Bu programda başarıya ulaşmada matematik, fen bilimleri, sosyal bilimler ve tarih konusunda becerikli öğrenciler daha avantajlı. Çünkü dersler, ileri düzey ve bazen lise eğitiminin üstünde konular içerebiliyor. İB fizik dersleri, İB matematik dersleri, ingilizce özel ders sayfamızdan bu alanda öğretmen araştırmaları yapabilirsiniz.

Üstelik bu diplomayı alabilmenin tek yolu, sınavda başarılı olmak değil. Aynı zamanda devam ettiğiniz lisedeki başarı ortalamasını da sürekli yüksek tutmalısınız. Çünkü dünyanın en iyi üniversiteleri, öğrencilerini seçerken hem lise başarısı ortalaması hem de İB diploması ile yakından ilgileniyor. Eğer bu zorlu süreci başarıyla tamamlamayı başarabilirseniz artık önünüz açık demektir. Dünyanın birçok iyi üniversitesine başvuru için önünüzde bir engel kalmıyor.

IB Sınavına Nasıl Hazırlanmalı?
 

Eğitim hayatının önemli bir bölümü, üniversite öncesi bölümdür. Fakat bu bölüm geleceği ve seçilen mesleği belirleyen süreçtir. Bazı öğrenciler, geleceğe ve yapacağı mesleğe daha çok odaklanarak hareket edebiliyorlar. Haliyle bu da başarıyı getiriyor. Dünyanın her yerinde geçerli bir diplomaya sahip olmanın ilk yolu disiplinli çalışma. Ben bu süreçte neler yaptığımı ve nasıl hazırlandığımı şöyle aktaracağım:

• Hedefe odaklanın: Evet, eğitime başladığınızdan bu yana birçok sınava girip çıktınız. Her bir sınav sizi bugünlere getirdi ve daha ileriye de götürebilir. Yine evet, önünüzde bir de üniversite sınavı var. Fakat odaklanma ilk kuraldır.
   
• Destek alın: Hem okuldaki öğretmenlerinizden hem ailenizden İB programı konusunda destek olmasını isteyin. Bu konuda profesyonel eğitim veren kurslar var. Eğer doğru yolu nasıl bulacağınızı ve sınavda nasıl başarılı olacağınızı bilmiyorsanız, fiziksel ya da online olarak kursa kaydolabilirsiniz.
   
• Programlı çalışın: Tek başınıza bir programa bağlı kalabiliyorsanız şanslısınız. Benim böyle bir özelliğim olmadığından kursa kaydoldum. Kurs öğretmenlerimin verdiği programlara uyarak sonuca ulaştım.
   
• Kendinizi geliştirin: İB diplomasını sadece derslerdeki süper başarıyla almak zor. Kişisel becerilerinizi, sosyal yönünüzü yabancı dilinizi sürekli geliştirin. Çünkü program sizi gerçek hayatta uluslararası bir başarıya hazırlıyor. Kendinizi yenilemekten asla geri kalmayın.
   

IB Sınavına Nasıl Başvurulur ve Nasıl Girilir?
 

Uluslararası geçerliliğe sahip bir diplomaya sahip olmak kolay değil. Az önce de söylediğim gibi bu sınava girebilmenin şartları öncelikle yaş sınırıdır. Sonrasında çok iyi derecede yabancı dil gerekiyor. Eğitimlerin yabancı dil yapıldığı düşünüldüğünde en önemli kural, iyi derecede İngilizce bilmek. Burada okuma, yazma, konuşma ve anlama becerilerini yerine getirmek gerekiyor.

Özellikle liselerin 11 ve 12. sınıfında uygulanan programa dahil olmak için öncelikle İB programını uygulayan bir okulda eğitim alma gerekiyor. Bakalorya programı uluslararası olduğundan pek çok ülkede ortakları var. Bu ortaklar arasında Türkiye’den de çok sayıda devlet ve özel lise yer alıyor.

Başvuruyu yapabilmenin önemli noktalarından biri ders ortalamasının yüksekliği. Bu da yeterli değil. Eğitim hayatı boyunca alınan ortalamaların da yüksek olması isteniyor. Çünkü bu eğitim sadece lise eğitiminin bir tamamlayıcısı değil. Öğrencilere klasik derslerin yanında analitik düşünme, eleştirel yaklaşım, çözüm üretme ve zaman yönetimi becerilerinin de yüksek olması gerekiyor. Türkiye’de bu programa dahil olan okullar, bu anlamdaki başarılı öğrencileri çekebilme adına sınavlar düzenliyor.