Yazımı Karıştırılan Sözcükler/Yazım Kuralları

Türkçede yazımı karıştırılan sözcükler hayli fazladır. İnsanlar bazı sözcükleri yazarken ikileme düşebilmektedir. Özellikle bu konuda en çok araştırma yapanlar öğrencilerdir. Ayrıca sınavlarda yazım kuralları soruları mutlaka sorulmaktadır.

Sözcüklerin yanlış yazılmasına neden olan bazı durumlar vardır. Acelecilik, dikkatsizlik ve bilgisizlik gibi durumlar yazım yanlışlarına neden olmaktadır. İnsanlar anlamını bilmediği ve çok az kullandığı sözcüklerde yanılgıya düşebilirler. Yazımı karıştırılan sözcükler dilimize ses özellikleri uymayan yabancı sözcüklerden gelmiş olabilmektedir. Bazı sözcükler Türkçe kökenli olsa da yazım kurallarına uyulmamaktadır. Bu yüzden yazım yanlışlıkları yapılmaktadır.

Günlük hayatta çok sık kullanılmasına rağmen hatalı kullanılan sözcükler vardır. Türk dil kurumunun kurallarına göre sözcükleri doğru kullanmak gerekir. Hayatın koşuşturması içinde yazım kılavuzunu kullanmak zor olmaktadır. İnsanlar en çok karıştırılan sözcükleri öğrenmek ve doğrusunu uygulamak istiyorlar.

En Fazla Yazım Hataları Yapılan Sözcükler
 

Türkçede yazımı karıştırılan sözcükler listesi:
 

Ayrı ya da bitişik yazılan sözcükler:
 

• Hiçbir

• Bugün

• Birkaç

• Bir an

• Her bir

• Birçok

• Herhangi bir

• Pek çok

• Hiçbir şey

• Her şey

• Birtakım(herhangi)

• Bir takım(sayı)
   

Pekiştirmeli sıfatlar:
 

• Apaçık

• Sırılsıklam

• Güpegündüz

• Darmaduman

• Çepeçevre

• Karmakarışık
   

Birleşik kelimeler:
 

• Affedersiniz

• Birbiri

• Varoluşsal

• Hallolmak

• Terk etme

• Ayırt etme

• Sarf etmek

• Fark etme
   

Şekil, yiyecek, bitki, renk, hayvan, hastalık sözcükleri anlam değişmesine uğrarsa bitişik yazılır. Örnekler şunlardır:
 

• Binbir

• Samanyolu

• Alinazik

• Narçiçeği

• Keçiboynuzu

• Kuşburnu

• Fildişi

• Kabakulak

• Beştaş
   

Birleşik sözcükler oğlu veya kızı sözcükleriyle oluşmuşsa bitişik yazılır. Örnek verelim:
 

• Eloğlu

• İnsanoğlu

• Âdemoğlu
   

Hane, name, zede, zade gibi sözcükler yazımı karıştırılan sözcükler içinde bulunur:
 

• Eczane

• Çayhane

• Depremzede

• Dershane

• Yemekhane

• Paşazade
   

Baş sözcüğüyle oluşmuş birleşik kelimeler:
 

• Başöğretmen

• Başhekim

• Baş üstüne

• Başsağlığı

• Yılbaşı

• Hafta sonu

• Satır başı

• Baş tacı

• Başucu
   

Dış, iç, öte, sıra kelimeleriyle oluşmuş birleşik kelimeler:
 

• Yurt içi

• Çevrim içi

• Öteberi

• Aklı sıra

• Ardı sıra

• Fizikötesi
   

Ev sözcüğüyle oluşmuş birleşik kelimeler:
 

• Huzurevi

• Polisevi

• Kitabevi

• Dağ evi
   

-An, -en, -dı, -maz, -mez, - -mış, ekleriyle oluşturulmuş birleşik kelimeler:
 

• Cankurtaran

• Vurdumduymaz

• Koşar adım

• Akaryakıt

• Okuryazar

• Çalar saat

• Mirasyedi
   

Alt, üst, üzeri kelimeleriyle oluşmuş birleşik kelimeler:
 

• Bilinçaltı

• Akşamüstü

• Yer altı

• Böbrek üstü bezi
   

Yazımı karıştırılan sözcükler arasına aşağıdakileri de katmalıyız:
 

• Aferin

• Alakadar

• Buzağı

• Hemşehri

• İstihbarat

• Kalemtıraş

• Maalesef

• Menfaat

• Müracaat

• Müzakere

• Perhiz

• Taahhüt

• Taarruz

• Yanlış

• Yalnız
   

Batı dillerinden alınmış sözcükler:
 

• Abajur

• Akrostiş

• Alüminyum

• Antrenman

• Aksesuar

• Antibakteriyel

• Cıvata

• Dekorasyon

• Egzoz

• Enstitü

• Floresan lamba

• Halüsinasyon

• Alerji

• Doküman

• Entelektüel

• Hoparlör

• İnisiyatif

• Klasisizm

• Kapitülasyon

• Konjonktür

• Materyal

• Orijinal

• Parşömen

• Prospektüs

• Sömestir

• Stajyer

• Süveter

• Şövalye

• Topoğrafya

• Vejetaryen
   

Yukarıda belli başlı yazımı karıştırılan sözcükler verilmiştir. Hepsinin buraya yazılması mümkün değildir. Yazımı karıştırılan sözcükler anlatım bozukluğuna da neden olur. Söylerken kelimenin yanlış çıkması anlam karmaşası yaşanmasına yol açar. Bu sebeple sözcüklerin nasıl yazıldığını öğrenmek önemlidir.

Yazım Kuralları

 

Yazım kuralları özellikle sınavlarda çok fazla soru gelen konulardan biridir. Aşağıda yazım kuralları sınava hazırlanan veya yazım kuralları ile ilgili araştırma yapan birinin güzelce faydalanacağı bilgileri içermektedir.

Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler
 

v Cümle içinde, tırnak içine alınan cümle büyük harfle başlar. Ayraç içindeki cümle uygun noktalama işaretiyle biter. Örneğin: Atatürk “Yurtta sulh, cihanda sulh.” sözünü söylemiştir.
 

5. İki noktadan sonra gelen kelime büyük harfle başlar.
    

5. Kişilerin isimlerinden önce ve sonra gelen unvanlar, saygı sözleri büyük harfle başlar. Fakat akrabalık bildiren sözcükler küçük yazılır. Örneğin: Zeynep Hanım, Doktor Mehmet Bey, Genç Osman, Selma ablam.
    

5. Cümlede özel ismin yerine kullanılan unvan sözleri büyük harfle başlar. Örneğin: Amerika’dan gelen bilim adamlarını Rektör karşıladı.
    

5. Millet adları büyük harfle başlar. Örneğin: İngiliz, Arap, Özbek gibi.
    

5. Ülkelerin kullandıkları dillerin adları büyük harfle başlar. Örneğin: Rusça, Türkçe, Tatarca, Arapça
    

5. Din ve mezhep adları büyük harfle başlar. Bu tür oluşumların mensuplarını bildiren sözcükler büyük harfle başlar. Örneğin: Hristiyanlık, Budist, Katolik
    

5. Gezegen ve yıldız adları büyük harfle başlar. Örneğin: Mars, Dünya, Halley
    

5. Yer isimlerinde ilk isimden sonra gelen nehir, göl, boğaz gibi ikinci isimler büyük harfle başlar. Örneğin: Çanakkale Boğazı, Fırat Nehri, Asya Yakası
    

5. Cadde, sokak, bulvar, mahalle isimlerinde geçen cadde, sokak, bulvar, mahalle isimleri büyük harfle başlar. Örneğin: Mustafa Kemal Bulvarı, Nene Hatun Caddesi, Ürgenpaşa Mahallesi
    

5. Belirli bir tarih bildiren gün veya ay isimleri büyük harfle başlar. Örneğin:
    

Anneler Günü bu yıl koronadan dolayı kutlanmayacak
11 Kasım 2011’de göreve başladı
 

5. Özel isimlerle türetilen kelimeler büyük harfle başlar. Örneğin: Avrupalılaşmak,Darvinci,Ankaralı
    

5. Dini, milli bayramlar ile kutlama günleri büyük harfle başlar. Örneğin:

Cumhuriyet Bayramı, Babalar Günü, Kurban Bayramı
 

5. Kurum ve kurul isimlerinin  yazım kuralları  şöyledir: Kurumun her kelimesi büyük harfle başlar. Örneğin:

Türkiye Büyük Millet Meclisi, Türk Dil Kurumu, Fen Fakültesi
 

5. Yer adlarında ilk isimden sonra gelen ve deniz, nehir, göl gibi ikinci isimler büyük harfle başlar. Örneğin: Aral Gölü ,Çanakkale Boğazı ,Ege Denizi ,Süveyş Kanalı
    

5. Yer bildiren özel isimler kısaltmalı bir isimle yazılıyorsa yer adının ilk harfi büyük yazılır. Örneğin: Boğaz’dan, Köşk’e
    

5. Gazete,dergi,sanat eserlerinin her kelimesi büyük harfle başlar. Örneğin:

Onuncu Yıl Marşı,KablumbağaTerbiyecisi
 

Sayıların Yazımı
 

5. Sayılar birden fazla kelimeden oluşuyorsa  ayrı yazılır. Örneğin: İki yüz, üç yüz altmış beş
    

5. Sıra sayıları ekle gösterildiklerinde, rakamdan sonra gelen ek harfler, kesme işaretiyle ayrılır. Normalde sıra sayılarının yanındaki nokta kaldırılır. Örneğin: 5.’inci değil 5’inci
    

5. Üleştirme sayıları rakamla yazılmaz. Yazıyla belirtilir.Örneğin:100’er değil yüzer,8’er değil sekizer
    

Düzeltme İşareti
 

5. Bazı kelimelerin yazılışları birdir. Fakat anlamları ve söylenişleri ayrıdır. Bu kelimeleri birbirinden ayırmak kolaydır. Telaffuzu ağızdan uzatarak çıkan ünlünün üzerine, düzeltme işareti yerleştirilir. Örneğin:
    

Hala(babanın kız kardeşi), hâlâ(henüz)
 

-De,-Da Eklerinin Yazım Kuralları
 

Yazım kuralları konusunda –de ve –da bağlaçlarına bakalım. Bağlaç olan   -de,-da ekleri cümleden çıkarıldığında cümlede anlam bozulmaz. Örneğin:

Ağlasan da faydası yok

Konuyu hiç de anlamadı

-Mi Ekinin Yazım Kuralları

-Mi eki her zaman ayrı yazılır. Kendisinden önceki kelimenin son ünlüsüne göre ünlü uyumlarına uyar. Örneğin:

Kaldı mı?

Sen de mi gidiyorsun?
 

5. Soru ekinden sonra gelen diğer ekler, -mi ekine bitişik olarak yazılır:

Verecek misin?

Çocuk muyum?
 

-Ki Ekinin Yazım Kuralları
 

5. Bağlaç olan –ki  ayrı yazılır. İlgi zamiri ve sıfat yapan –ki bitişik yazılır. Örneğin:
    

Geçmiş zaman olur ki güzel anıları saklar.
Seninki düpedüz yalan. ( -ki ilgi zamiri )
Delikanlı çağımızdaki soytarı ( – ki sıfat yapan ki )

Bu yazıda yazımı karıştırılan sözcükler ile yazım kuralları hakkında yeterli bilgi verilmiştir. Türkçede anlatım bozukluğu konusu altında yazım kuralları ve yazımı karıştırılan sözcüklerle ilgili sorular sorulmaktadır. Öğrenciler genellikle bu sorularda zorlanmaktadır. Aslında yapılması gereken günlük hayatta da bu konularda pratik yapmaktır. Öğrenciler Türkçeyi doğru kullandıkça sınavda yanlış yapma ihtimalleri azalacaktır. Ayrıca eğer online Türkçe dersleri almak isterseniz sayfamızdan en iyi öğretmenleri inceleyebilirsiniz. Türkçeyi doğru yazmak ve doğru konuşmak her Türk vatandaşının önemsemesi gereken bir konudur.