İngilizce zaman kiplerini öğrenmek, özellikle ana dili İngilizce olmayan kişiler için biraz zor olabilir. Bunun nedeni, İngilizce'nin zaman, görünüş ve kip ile ilgili belirli kurallara ve inceliklere sahip çok sayıda fiil formuna sahip olmasıdır. Ayrıca, düzensiz fiiller ve yardımcı fiiller, bu karmaşıklığa bir katman daha ekler.
Bu makalede, geçmiş zaman kiplerine, bunların farklı türlerine ve düzenli ve düzensiz fiillerin geçmiş zamanda nasıl çekimlendiğine odaklanacağız.
Önemli Noktalar
- Geçmiş zaman, İngilizce dil bilgisinde önemli bir konudur.
- Dört tür geçmiş zaman kipi vardır.
- Düzenli ve düzensiz fiillerin geçmiş zamanda çekimlenmesi farklılık gösterir.
Geçmiş Zaman Nedir?
Geçmiş Zamanın Kullanımları
Geçmiş zaman, olayları, durumları veya deneyimleri anlatmak için kullanılır. Geçmişte meydana gelen olayları, yaşanan durumları veya deneyimleri ifade eder. İşte bazı kullanımları:
- Geçmiş Eylemleri Anlatmak: Geçmişte gerçekleşmiş kişisel deneyimleri veya tarihî olayları anlatmak için kullanılır.
- Tamamlanmış Eylemleri İfade Etmek: Geçmişte tamamlanmış olayları belirtir, ne durumda olursa olsun, şu anda devam etmeyen veya gelecekte gerçekleşmeyecek olan eylemleri ifade eder.
- Hikaye Anlatmak: Bir olayı veya dizi olayları anlatırken, olayların zaman çizelgesini ve sırasını oluşturur.
- Anlatılan Konuşmaları Aktarmak: Geçmiş zaman, birinin daha önce söylediği veya ifade ettiği şeyi doğru bir şekilde aktarmak için kullanılır.
Geçmiş Zaman Yapısı
Geçmiş zaman, düzenli fiillerin kök haline -ed soneki eklenerek oluşturulur. Örneğin, "walk" fiilinin geçmiş zaman hâli "walked" olur.
Ancak, İngilizcede birçok düzensiz fiil vardır ve bu fiillerin geçmiş zaman hâli standart bir kurala uymaz. Düzensiz fiilleri ve formlarını tek tek öğrenmek gerekir. Geçmiş zaman için düzensiz fiiller tablosundan faydalanabilirsiniz.
| Fiil Kökü | Geçmiş Zaman Hâli |
|---|---|
| walk | walked |
| go | went |
| have | had |
| do | did |
Geçmiş zaman, bitmiş olayları ve devam eden eylemleri tanımlamak, geçmişteki durumu veya eylemleri ifade etmek için kullanılır. Geçmişte gerçekleşmiş, tamamlanmış olayları ifade etmek ya da geçmişteki bir durumu anlatmak için geçmiş zaman kullanımı çok önemlidir.
Geçmiş Zamanın Dört Türü Nedir?
Basit Geçmiş Zaman
Basit geçmiş zaman, İngilizce'de en temel ve yaygın olarak kullanılan geçmiş zamanlardan biridir. Tamamlanmış olan eylemleri, olayları veya durumları belirli bir zamanda anlatır.
Basit Geçmiş Zaman Formülü:
| Tür | Basit Geçmiş Zaman Formülü |
|---|---|
| Olumlu Düzenli Fiil | Özne + geçmiş zaman fiili |
| Olumsuz | Özne + did not (didn’t) + fiilin temel hali |
| Soru | Did + özne + fiilin temel hali? |
Örnekler:
- Olumlu: O dün basketbol oynadı.
- Olumsuz: Onlar ödevlerini zamanında bitirmediler.
- Soru: Bu sabah kahvaltı yaptın mı?
Basit geçmiş zaman, şu durumlarda kullanılır:
- Tamamlanmış eylemleri veya olayları anlatmak için: "O dün sinemaya gitti."
- Geçmişteki alışkanlıkları veya tekrar eden eylemleri tanımlamak için: "O şehirde yaşarken her sabah spor salonuna giderdim."
- Sıralı olayları anlatırken: "Bir çocukken her yaz büyükannemi ziyaret eder, tüm gün tarlalarda oynar ve akşamları onların hikayelerini dinlerdim."
- Koşullu veya gerçekçi olmayan durumlarda: "Daha fazla vaktim olsaydı, projeyi bitirirdim."
Şimdiki Zamanın Hikayesi (Past Continuous Tense)
Past continuous tense, yani geçmişte devam eden bir eylemi veya durumu anlatır. Belirli bir zamanda devam eden veya süregelen bir şeyin olduğunu belirtir.
Past Continuous Tense Formülü:
| Tür | Formül |
|---|---|
| Olumlu | Özne + was/were + fiil + -ing |
| Olumsuz | Özne + was/were + not + fiil + -ing |
| Soru | Was/Were + özne + fiil + -ing? |
Örnekler:
- Olumlu: O futbol oynuyordu.
- Olumsuz: Onlar dün ders çalışmıyorlardı.
- Soru: Aradığında o uyuyor muydu?
Past continuous tense şu durumlarda yaygındır:
- Belirli bir zamanda devam eden bir eylemi anlatmak için: "Telefon çaldığında kitap okuyordum."
- Aynı anda gerçekleşen iki eylemi anlatmak için: "Ben yemek yaparken, oda arkadaşım masayı hazırlıyordu."
- Tekrarlanan veya sürekli devam eden geçmiş eylemleri belirtmek için: "Patronum her zaman öğle yemeği saatimde beni toplantıya çağırıyordu."
- Geçmişte gerçekleşmeyen planları veya niyetleri anlatmak için: "Müzeyi ziyaret etmeyi umuyordum ama tadilat nedeniyle kapalıydı."
Geçmişin Mükemmel Zamanı (Past Perfect Tense)
Past perfect tense, iki geçmiş olaydan birinin diğerinden önce geldiğini belirtir. İkisi arasındaki zaman sıralamasını gösterir.
Past Perfect Tense Formülü:
| Tür | Formül |
|---|---|
| Olumlu | Özne + had + fiilin geçmiş hali |
| Olumsuz | Özne + had not (hadn’t) + fiilin geçmiş hali |
| Soru | Had + özne + fiilin geçmiş hali? |
Örnekler:
- Olumlu: Eve geldiğimizde, biri eve girmişti.
- Olumsuz: Onlar, dünye kadar o filmi izlememişlerdi.
- Soru: O, geçen yaz müzeyi ziyaret etmiş miydi?
Past perfect tense şu durumlarda kullanılır:
- Belirli bir başka olaydan önce tamamlanmış bir eylemi anlatmak için: "Arkadaşlarım gelmeden önce ödevimi bitirmiştim."
- İki geçmiş olayın sırasını göstermek için: "Öğretmen kağıtları notlandırmıştı, öğrenciler teslim aldığında."
- Belirli bir zamandan önce olan olayları anlatmak için: "Saat 5 olduğunda, akşam yemeğini yapıp mutfağı temizlemiştim."
- Dolaylı anlatımda kullanılır: "Anahtarlarını kaybettiğini söyledi."
- "Already," "just," "never" gibi zarflarla kullanılır: "Hastaneye vardığımda, hasta taburcu edilmişti."
Geçmiş Mükemmel Devam Ederken (Past Perfect Continuous Tense)
Past perfect continuous tense, bir geçmiş olaydan önce başlayıp devam eden bir eylemi anlatır. Bu eylemin başlamış, bir süre devam etmiş ve o başka bir olay meydana geldiğinde hâlâ devam ediyor olduğunu belirtir.
Past Perfect Continuous Tense Formülü:
| Tür | Formül |
|---|---|
| Olumlu | Özne + had been + fiil + -ing |
| Olumsuz | Özne + had not been (hadn’t been) + fiil + -ing |
| Soru | Had + özne + been + fiil + -ing? |
Örnekler:
- Olumlu: O, Amerika'ya taşınmadan önce iki yıldır İngilizce çalışıyordu.
- Olumsuz: Onlar, konserden önce piyanoyu çok uzun süre çalışmıyorlardı.
- Soru: Sen geldiğinde o uzun süredir bekliyor muydu?
Past perfect continuous tense şu durumlarda kullanılır:
- Başka bir geçmiş olaydan önce devam eden bir eylemi anlatmak için: "Resitalden önce haftalarca aynı parçayı çalışıyordu."
- Belirli bir geçmiş olayla ilgili olarak bir eylemin süresini belirtmek için: "Vardığımda, işçiler tüm gün evi boyuyordu."
- Devam eden veya yinelemeli bir eylemin vurgulanması için: "Komşular şikayet edene kadar köpek saatlerce havlıyordu."
- "for," "since," "until," "by the time" gibi zaman ifadeleriyle birlikte kullanılarak daha fazla detay verilmesi: "Beş yıl boyunca o dairede yaşıyorlardı, taşınmaya karar verinceye kadar."
Geçmiş Zaman Düzensiz Fiiller
Geçmiş zaman fiil çekimleri İngilizce dilinde önemli bir yer tutar. Çoğu fiil "-ed" ekini alarak düzenli biçimde çekimlenirken, düzensiz fiiller bu kurallara uymaz ve bu da öğrenmeyi zorlaştırabilir. Bu zorluk, özellikle Dil Gelişim Bozukluğu (DGB) olan çocuklarda daha belirgindir.
| Fiil | Basit Geçmiş Zaman | Şimdiki Zaman Hikayesi | Geçmiş Zaman Hikayesi | Sürekli Geçmiş Zaman Hikayesi |
|---|---|---|---|---|
| be | was/were | was/were being | had been | had been being |
| have | had | was/were having | had had | had been having |
| go | went | was/were going | had gone | had been going |
| do | did | was/were doing | had done | had been doing |
| see | saw | was/were seeing | had seen | had been seeing |
| say | said | was/were saying | had said | had been saying |
| come | came | was/were coming | had come | had been coming |
| take | took | was/were taking | had taken | had been taking |
| get | got | was/were getting | had gotten/got | had been getting |
| make | made | was/were making | had made | had been making |
| know | knew | was/were knowing | had known | had been knowing |
| think | thought | was/were thinking | had thought | had been thinking |
| find | found | was/were finding | had found | had been finding |
| give | gave | was/were giving | had given | had been giving |
| tell | told | was/were telling | had told | had been telling |
| eat | ate | was/were eating | had eaten | had been eating |
| sleep | slept | was/were sleeping | had slept | had been sleeping |
| bring | brought | was/were bringing | had brought | had been bringing |
| buy | bought | was/were buying | had bought | had been buying |
| stand | stood | was/were standing | had stood | had been standing |
Düzensiz fiillerin çekimlenmesi için, her fiilin belirli bir geçmiş zaman ve geçmiş zaman hikayesi formu vardır. Örneğin, "go" fiili "went" (basit geçmiş zaman) ve "had gone" (geçmiş zaman hikayesi) olarak çekimlenir. Bu fiillerin çekim kuralları birbiriyle benzeşmez ve ezberlenmesi gerekir.
Düzenli fiiller ise "-ed" ekini alarak basit geçmiş zamanda çekimlenir. Örneğin, "play" fiili "played" olarak çekimlenir.
Anahtar Noktalar:
- Düzenli fiiller: Fiilin sonuna "-ed" eklenir (ör. played, worked).
- Düzensiz fiiller: Her fiilin kendine özgü geçmiş zaman ve geçmiş zaman hikayesi formları vardır (ör. go - went, see - saw).
Bu çekim kuralları, İngilizce dilinde konuşurken ve yazarken doğru zaman yapısını kullanmamıza yardımcı olur.
Sıkça Sorulan Sorular
Geçmiş Zaman ile İlgili Örnek Cümleler Nedir?
Geçmiş zamanda kullanılan bazı örnek cümleler şunlardır:
- Ben dün sinemaya gittim.
- O, geçen hafta yeni bir kitap aldı.
- Biz tatile çıkmıştık.
Dört Geçmiş Zaman Türü Hangileridir?
Geçmiş zamanın dört ana türü vardır:
- Basit Geçmiş Zaman: O ödevi bitirdi.
- Geçmiş Sürekli Zaman: Ben yemek yapıyordum.
- Öncelikli Geçmiş Zaman: Onlar futbol oynadıktan sonra dinlendiler.
- Öncelikli Geçmiş Sürekli Zaman: O geldiğinde ben çalışıyordum.
Geçmiş Zaman Kuralları Nelerdir?
Geçmiş zaman kurallarından bazıları şunlardır:
- Düzenli fiiller, "-ed" eklenerek geçmiş zaman olur. Örneğin, to play — played.
- Düzensiz fiillerin belirli bir kuralı yoktur. Örneğin, go — went.
- Olumsuz cümlelerde "did not" kullanılır. Örneğin, He did not go.
Geçmiş Zaman Formülü Nedir?
Geçmiş zaman formülü genellikle şu şekildedir:
- Olumlu cümle: Özne + fiil (geçmiş zaman hali) + nesne
- Olumsuz cümle: Özne + did not + fiil (yalın hali) + nesne
- Soru cümlesi: Did + özne + fiil (yalın hali) + nesne?
Geçmiş Zaman Kullanımına Yönelik Alıştırmalar Nelerdir?
Geçmiş zaman kullanımını pekiştirmek için yapılabilecek bazı alıştırmalar şunlardır:
- Cümle tamamlama: Eksik bırakılmış geçmiş zaman cümlelerini tamamlayın.
- Geçmiş zamanın kullanıldığı kısa hikayeler yazma.
- Sorularla geçmiş zamanı kullanma: Dün ne yaptın? gibi sorulara cevap verme.
Geçmiş Zaman İçin Faydalı Kaynaklar Nereden Bulunabilir?
Geçmiş zaman öğrenimini desteklemek için çeşitli kaynaklar bulunabilir:
- Dil Öğrenme Uygulamaları: Duolingo, Memrise gibi uygulamalar.
- Web Siteleri: Özel Ders Alanı ingilizce kursu, British Council, LearnEnglish gibi eğitim siteleri.
- Dil Kitapları: İngilizce dilbilgisi üzerine yazılmış ders kitapları ve çalışma kitapları.
Görüşlerinizi Bizimle Paylaşın (0)